In mijn dagelijkse weerrapport van ons weerbureau, Infoplaza, staat dat er een ‘venijnig lagedrukgebied’ aankomt volgende week. Zo’n lagedrukgebied gaat vaak gepaard met stevige wind en veel regen. Infoplaza voorspelt windstoten van windkracht 9, dus de kans is groot dat we voorzorgsmaatregelen moeten treffen. Ik wacht het rapport van morgen nog even af, en kijk dan hoe we ons moeten voorbereiden.

We krijgen de eerste berichten binnen over kans op harde windstoten van 110 kilometer per uur. Harde wind en treinen zijn geen goede combinatie. Daarvoor zijn 3 redenen:

1. Er waait van alles op het spoor en in de bovenleidingen. Niet alleen bomen en takken, maar bijvoorbeeld ook vuilnis, plastic tassen of andere rondslingerende materialen. Als een stuk plastic om de bovenleiding gewikkeld zit, kan de trein er al niet meer langs.
2. De bovenleiding gaat zwiepen in de wind. En als het maar hard genoeg waait, zwiept ook de trein heen en weer. De trein zit met een pantograaf, een stroomafnemer, aan de bovenleiding gekoppeld. Als trein en bovenleiding allebei de andere kant op waaien, kan de pantograaf de bovenleiding lostrekken.
3. Als de bovenleiding knapt, hangt er een stroomdraad met 1.500 volt naast de trein. Slaat die in op de trein, dan ontstaat er niet alleen een enorme schade, maar ook een levensgevaarlijke situatie.

Ik tref de eerste voorzorgsmaatregelen. Op basis van de weersvoorspellingen bepalen we op welke belangrijke knooppunten de grootste overlast te verwachten is. We zorgen dat daar extra ploegen klaarstaan. Die zijn zo snel ter plaatse als er bijvoorbeeld een boom op het spoor valt, of een bovenleiding beschadigt. Voor het werk aan de bovenleidingen werken wij met externe aannemers. Ook zij staan paraat om snel in actie te komen als het losgaat. In totaal komen honderden mensen in actie om te zorgen dat we alle meldingen zo snel mogelijk af kunnen handelen. Gelukkig blijven incidenten de rest van de dag en nacht uit.

Inmiddels laat het weerbeeld zien dat er een hele heftige storm aankomt. Bij dit soort extreme weersomstandigheden zijn we extra alert. Ik overleg met het Operationeel Controle Centrum Rail. Tijdens dit operationeel overleg bespreken we zaken als de voorzorgsmaatregelen, communicatie met reizigers en de optie om met een aangepaste dienstregeling te rijden. Zo’n besluit nemen we niet gauw. Woensdag, als we de laatste weerberichten hebben, komen we nogmaals samen om de knoop door te hakken.


Update van de weersvoorspelling, bron: Weeronline

Ik houd een aantal conferencecalls met het weerbureau, de regionale wachtdiensten en de regisseur Meldkamer Spoor. De hamvragen: Hoe staat onze infrastructuur ervoor en hebben we de juiste maatregelen genomen om alles op te vangen? Ook overleg ik over de mogelijkheid van een LUD – een Landelijk Uitgedunde Dienstregeling – zodat ik een advies kan uitbrengen aan de directie. Als er iets gebeurt en het spoor zit bomvol, dan heeft dat een gigantische impact. Door de dienstregeling uit te kleden, geven we onszelf meer ademruimte om mogelijke incidenten op te lossen.

De directie besluit om morgen met een uitgedunde dienstregeling te gaan rijden. Dat betekent simpelweg dat alle kwartiersdiensten veranderen in halfuursdiensten. Er rijden morgen ongeveer evenveel treinen als 20 jaar geleden dagelijks reden.

Nog even het weerbericht checken voordat ik naar huis ga. De kans op windkracht 9 is al toegenomen tot 95% en de kans op windkracht 10 is gestegen tot 40%. Langs de kust verwachten ze windstoten tussen 100 en 130 kilometer per uur. Het KNMI heeft inmiddels een code oranje afgegeven voor bijna heel het land. Heftig! Ik zet m’n wekker vast om 05:30 uur. Het belooft een spannende dag te worden morgen.


Update van het weer op woensdag 17 januari om 20:56, bron: Twitter

D-Day! Ik ben sinds 07:00 uur in de meldkamer. Volgens het laatste weerrapport is de kans op windkracht 10 nu 60%. Een ding is duidelijk: dit gaat helemaal los. We worden vandaag geteisterd door de heftigste storm in 50 jaar. Nu hebben we volop protocollen, maar niet voor zulke monsterstormen. Ik ben benieuwd hoe het gaat vandaag!


NS kondigt een aangepaste dienstregeling aan, bron: ANP

De NS heeft de uitgeklede dienstregeling inmiddels aangekondigd. Maar goed ook, want het is meteen al raak. We krijgen een melding van een machinist binnen in SpoorWeb, ons incidentmanagementsysteem. In dit systeem werken alle partijen samen om incidentmeldingen te verwerken en af te handelen. De hulpdiensten, de NS, onze incidentbestrijders en onze aannemers. Er is een tak in de bovenleiding bij station Moerwijk gewaaid. SpoorWeb stuurt automatisch een melding naar de dichtstbijzijnde storingsploeg. Het team van collega Marco reageert: ze zijn in de buurt en gaan direct aan de slag.


Tweet van collega Marco, Officier van Dienst Rail regio Randstad Zuid

Poeh, voor mijn gevoel heb ik er al een hele dag opzitten. De situatie op het spoor is nog heftiger dan verwacht. Inmiddels stromen de meldingen in sneltreinvaart binnen. Via machinisten en onze ploegen langs het spoor, maar ook via 112. Onze ploegen werken keihard om alle meldingen af te handelen. Ook neemt de storm snel in kracht toe. Mijn directeur vraagt om ons advies: hoe veilig is het om te blijven rijden? Ons weerbureau spreekt inmiddels van kans op windstoten van windkracht 11, dus adviseren wij om al het treinverkeer stil te leggen. Een besluit dat zeker niet zomaar wordt genomen. De directie van NS en ProRail gaan zo overleggen. Ik wacht het af!

De NS heeft inmiddels bekendgemaakt dat al het treinverkeer gestaakt wordt. We weten nog niet tot hoe laat, maar het kan goed tot het einde van de middag te onrustig blijven. Toevallig: de laatste keer dat we het treinverkeer helemaal stillegden, was precies 11 jaar geleden op 18 januari 2007. Ook vanwege een storm.


Nu al de bizarste melding van de dag: een trampoline op het spoor, bron: Twitter

Onze incidentbestrijders zijn hard aan het werk om alle schade weer weg te werken. In Heiloo ontwortelde de storm een hele rij coniferen. Een hele klus om die weer op te ruimen.

De storm is voldoende afgenomen, dus kunnen we veilig het spoor op om de schade in kaart te brengen. Dat doen we door heel langzaam over trajecten met meldingen te rijden. Schouwen, noemen we dat. We hopen dat de eerste treinen rond 17:00 uur weer kunnen gaan rijden.


Bron: ANP

Op veel stations staan nog gestrande reizigers, maar het treinverkeer komt weer langzaam op gang. Omdat er nog maar weinig treinen rijden, gaat het nog wel een paar uur duren voordat iedereen weer thuis is. Een mooi initiatief is #stormpoolen, waarbij mensen aanbieden om anderen met de auto thuis te brengen.

Hooggeëerd bezoek vanavond. Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, Stientje van Veldhoven, komt langs om te kijken hoe de zaken op het spoor ervoor staan. Goed om te zien dat ze zoveel interesse heeft. En natuurlijk mooi dat we Nederland een kijkje in onze keuken kunnen geven.


Staatssecretaris Stientje van Veldhoven op bezoek in onze meldkamer, bron: NOS.nl

Nog een laatste telefoontje van een collega met de stand van zaken. De werkzaamheden vorderen gestaag en het ziet ernaar uit dat morgen de meeste treinen weer kunnen rijden. Wat een dag! Het klinkt misschien gek, maar ik vond het echt heel mooi om dit een keer mee te maken. Heel bijzonder hoe zo’n gigantische operatie wordt voorbereid en uitgevoerd. Ik ben supertrots op de prestaties van mijn team en onze ploegen in het veld!


Collega’s werken hard om te zorgen dat de treinen morgen weer kunnen rijden, bron: ANP

Wat een monsterklus hebben we gisteren geklaard. Afgelopen nacht hebben onze teams keihard gewerkt om te zorgen dat de treinen vanochtend weer rijden. We kregen maar liefst 344 meldingen binnen. In totaal waaiden er 97 bomen op het spoor en beschadigde rondvliegend materiaal op 20 plekken de bovenleiding. Op sommige plekken was de schade echt enorm. Zo vielen gisteren bij Dieren 4 bogen van de bovenleiding om. Daar moesten we de bovenleidingportalen helemaal vervangen. Zelfs die problemen zijn allemaal opgelost afgelopen nacht. Zo zie je maar. Met een beetje geluk (en hard werken) is het alsof de storm nooit heeft plaatsgevonden.


Bron: ANP

Oh, en het jongetje wiens trampoline bij Alphen aan de Rijn het spoor op waaide? Die kreeg van ons een nieuwe.


Bron: Twitter